Wat is dysthyme in het kort?
- Dysthymie is een langdurige milde depressie. Dit wordt ook wel een persisterende depressieve stoornis genoemd.
- De symptomen van dysthymie zijn milder dan bij een depressie, maar wel chronisch.
- De klachten zijn minstens 2 jaar aanwezig.
- Het heeft een 'sluipend' begin, vaak al tijdens de kindertijd of pubertijd.
- Bij kinderen en adolescenten kan de stemming prikkelbaar zijn.
- Het komt voor bij ongeveer 1% van de bevolking.
Wat is dysthymie?
Dysthymie is een langdurige milde depressie. Het wordt ook wel persisterende depressieve stoornis genoemd. Iemand met dysthymie voelt zich het grootste deel van de dag somber, en meer dagen wel dan niet. Het verschil met een depressie is dat de symptomen milder zijn, maar wel een chronisch beloop hebben. Dit wil zeggen dat zij gedurende minstens twee jaar aanwezig zijn. In die periode is iemand nooit langer dan twee maanden klachtenvrij. Ze beschrijven hun stemming als ‘in de put’ of verdrietig. Voor hun gevoel zijn ze ‘altijd al zo geweest’.
Bij dystymie zijn dus niet alle symptomen van een depressie aanwezig. Wel kunnen tijdens de dysthymie ook depressieve episodes optreden. Dit betekent dat iemand twee jaar of langer milde depressieve klachten heeft, maar soms ook een ‘gewone’ depressie.
De ernst van de beperkingen in het functioneren is wisselend. Deze kunnen beperkt zijn, maar ook even ernstig of zelfs ernstiger dan die van een depressie.
Dysthymie begint doorgaans op jonge leeftijd: als kind, adolescent of jongvolwassene. Bij kinderen en adolescenten kan de stemming prikkelbaar zijn. Om bij hen de diagnose te kunnen stellen is het voldoende als de klachten gedurende één jaar aanwezig zijn. Het vroege begin geeft ook een verhoogde kans op het ontwikkelen van een persoonlijkheidsstoornis, angststoornis of op drugsgebruik.
Wat zijn kenmerken van dysthymie?
Bij dysthymie er sprake van een sombere stemming gedurende het grootste deel van de dag, meer dagen wel dan niet, gedurende minstens twee jaar. In die tijd is de persoon nooit langer dan twee maanden achter elkaar klachtenvrij.
Daarnaast zijn minstens twee van de volgende kenmerken aanwezig:
- Slechte eetlust of juist te veel eten
- Slapeloosheid of teveel slapen
- Weinig energie of vermoeidheid
- Een gering gevoel van eigenwaarde
- Slechte concentratie of moeite met beslissingen nemen
- Gevoelens van hulpeloosheid
Hoe vaak komt dysthymie voor?
Dysthymie komt voor bij ongeveer 1% van de bevolking.
Hoe wordt dysthymie behandeld?
Mensen met dysthymie zoeken vaak geen hulp. Ze zeggen bijvoorbeeld: ‘Ik ben altijd al een zwartkijker geweest, zo ben ik nu eenmaal’. Ze gaan ervan uit dat er niets aan te doen valt.
Bij een depressie worden vaak antidepressiva voorgeschreven. Over het effect daarvan bij een dysthyme stoornis is nog maar weinig bekend. Omdat dysthymie vaak in de kindertijd of adolescentie begint, is voorzichtigheid geboden. Kinderen en jongeren tot 20 jaar die antidepressiva gebruiken hebben meer kans om zelfmoord te plegen. Als er al medicatie voorgeschreven wordt, moet die altijd vergezeld gaan van een psychologische behandeling.
Psychologische behandelingen zijn:
- psycho-educatie
- cognitieve gedragstherapie
- interpersoonlijke therapie
- leefstijladvies (slaap, voeding, beweging)
- mindfulness
Hoe zit het precies met stoornissen beschreven in de DSM-5?
Wanneer jij verzekerde zorg krijgt (zorg die valt onder de basisverzekering) is een van de voorwaarden dat er een stoornis wordt vastgesteld. Alleen dan kan de zorg vergoed worden vanuit de basisverzekering. Alle psychiatrische stoornissen zijn verzameld in de DSM-5. De DSM-5 is het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen.
Een belangrijke kanttekening om bij de DSM-5 te maken is dat de stoornissen die hierin vermeld staan geen diagnoses zijn. De stoornis wordt beschreven aan de hand van een lijstje met symptomen. Voldoe je hieraan, dan 'heb' je deze stoornis. De stoornis of het label zegt alleen niets over hoe het komt dat je deze klachten ervaart. Het geeft geen verklaring.
Voldoe jij aan de kenmerken van een stoornis? Dan is die stoornis dus niet de reden dat je klachten hebt, maar slechts een beschrijving van jouw klachten. Wat dan het doel is van het gebruik van de DSM? Het helpt om klachten in duidelijk afgebakende categorieën te kunnen plaatsen. Zo weten we met elkaar iets beter waar we over spreken en hoe we klachten willen behandelen.
Wil jij meer lezen over de DSM-5 en hoe Psycholoog.nl hiermee omgaat? Klik dan hier.
